prosteprzecinki.pl

Przecinek przed czy

Gdy wyraz czy wprowadza zdanie składowe (zdanie podrzędne), należy przed nim postawić przecinek.

Nie wiem, czy trzeba tu postawić przecinek. (Nie wiem, [czego?] czy trzeba tu postawić przecinek).

Powiedz mi, czy to prawda. (Powiedz mi, [co?] czy to prawda).

Zwróćmy uwagę, że powyższe zdania nie są zakończone pytajnikiem, lecz kropką, ponieważ są to zdania oznajmujące (Nie wiem...) lub rozkazujące (Powiedz mi...), nie zaś pytające (zawierają jedynie pytania zależne).

REKLAMA

Pamiętajmy, że kiedy zdanie składowe rozpoczynające się słowem czy nie jest ostatnim zdaniem składowym w rozpatrywanym zdaniu złożonym, trzeba to zdanie składowe zamknąć przecinkiem.

Od tego, czy się zgodzi, zależy bardzo wiele. (Od tego, [od czego?] czy się zgodzi, zależy bardzo wiele).

Czy tak się stanie, nie potrafię przewidzieć. (Nie potrafię przewidzieć, [czego?] czy tak się stanie).

Gdy zaś wyraz czy łączy elementy współrzędne − najczęściej takie, które się wzajemnie wykluczają, przecinka nie stawiamy.

Kawa czy herbata?

Zajmiesz się tym czy ja mam to zrobić?

Mieć czy być?

Skrzydełko czy nóżka?

Idziesz czy chcesz tu zostać?

Wolisz kawę, herbatę czy czekoladę?

Gdy wyraz czy się powtarza, stawiamy przecinek przed drugim i każdym kolejnym czy (to, czy przecinek powinien się znaleźć przed pierwszym czy, uzależnione jest od zasad opisanych powyżej).

Nie wiem, czy trzeba tu postawić przecinek, czy nie trzeba. Pierwsze czy wprowadza zdanie składowe, dlatego przed nim również znajduje się przecinek (zgodnie z jedną z powyższych zasad)

Idziesz czy chcesz tu zostać, czy jeszcze nie wiesz? Pierwsze czy, tak jak drugie, łączy elementy współrzędne, dlatego nie postawiono przed nim przecinka (zgodnie z jedną z powyższych zasad)

Kawa czy herbata, czy kakao, czy sok? Pierwsze czy, tak jak pozostałe, łączy elementy współrzędne, dlatego nie postawiono przed nim przecinka (zgodnie z jedną z powyższych zasad)

Czasami jednak powtarzające się w jednym zdaniu wyrazy czy nie są równorzędne (szczegóły po najechaniu kursorem myszy na jeden z poniższych przykładów).

Nie wiedział, czy chce kawę czy herbatę. (Pierwsze czy wprowadza zdanie składowe (pytanie zależne): chce kawę czy herbatę, drugie zaś łączy współrzędne elementy: kawę czy herbatę)

Powiedzcie mu, czy chcecie skrzydełko czy nóżkę. (Pierwsze czy wprowadza zdanie składowe (pytanie zależne): chcecie skrzydełko czy nóżkę, drugie zaś łączy współrzędne elementy: skrzydełko czy nóżkę)

Bywa niestety tak, że trudno rozstrzygnąć, czy mamy do czynienia z równorzędnością. Zaleca się wówczas postawienie przecinka przed każdym z powtarzających się czy.

Nie wiedział, czy powinien przyjść, czy nie.

Gdy uznamy, że spójnik czy rozpoczyna dopowiedzenie lub wtrącenie, poprzedzamy go przecinkiem.

To pies, czy może kot?

Pożyczył to sobie, czy raczej ukradł.

Naprawdę musiała już iść, czy też po prostu chciała.

Oto charakterystyczne dla takiej sytuacji połączenia wyrazowe: czy może, czy raczej, czy też.

Zobacz też